Onderzoek Rutger de Kwaasteniet: 'Verschillende oorzaken voor groei meiden- en vrouwenvoetbal'

Volwassen vrouwen kunnen in Nederland sinds 1971 lid worden van voetbalverenigingen. In 1979 stond de KNVB ook meiden toe om lid te worden van voetbalclubs. Sinds de jaren ‘70 neemt het aantal meiden en vrouwen dat lid werd van voetbalverenigingen nagenoeg jaarlijks toe. Rutger de Kwaasteniet, als onderzoeker, adviseur en docent verbonden aan de Universiteit Utrecht (departement bestuurs- en organisatiewetenschap), verricht sinds maart 2017 promotieonderzoek naar wat deze groei van meiden- en vrouwenvoetbal verklaart.

Hij bestudeert tevens welke gevolgen de instroom van meiden en vrouwen heeft voor het besturen en organiseren van verenigingsvoetbal. Volgens de expert is de groei van vrouwenvoetbal niet toe te schrijven aan één reden, maar een gevolg van de samenhang van allerlei ontwikkelingen. “En ik verwacht dat het aantal meiden en vrouwen dat verenigingsvoetbal beoefent ook in de komende jaren gestaag blijft toenemen.”

Groei meidenvoetbal in cijfers Wat is het effect van gemengd voetbal in de groeicijfers van het meiden- en vrouwenvoetbal? Uit data-analyses worden hier de eerste voorzichtige conclusies gedeeld.

Participatie vrouwen neemt toe

'De vrouwen-emancipatie in Nederland heeft er mede voor gezorgd dat de weerstand tegen vrouwenvoetbal is afgenomen'

Vanaf 2003 is er een relatief sterkte groei waar te nemen in het aantal voetballende meiden en vrouwen. De instroom van meiden in de leeftijdscategorie tussen acht en zestien jaar is het grootste. De Kwaasteniet onderzocht de oorzaken van die groei en zag dat meerdere ontwikkelingen met elkaar interacteren. “De groei is gelaagd. Dat houdt in dat verschillende ontwikkelingen bij elkaar komen en effect op elkaar hebben. Hierdoor is er een klimaat ontstaan waarin het meiden- en vrouwenvoetbal goed in gedijt. De maatschappelijke weerstand tegen vrouwenvoetbal is de afgelopen decennia afgenomen. Een van de oorzaken is de vrouwenemancipatie in Nederland. Mede onder invloed daarvan zijn de (machts)verhoudingen tussen mannen en vrouwen veranderd. Verenigingsvoetbal is net als bijvoorbeeld de arbeidsmarkt, het onderwijs en de politiek, één van de publieke ruimtes waarin de participatie van vrouwen de afgelopen decennia toenam.”

Aantrekkingskracht

Interessant is het verband tussen opleidingsniveau en emancipatie-gezindheid

“Maar ook het feit dat de KNVB verenigingen stimuleert om meidenvoetbal een goede plek in de organisatie te geven helpt mee”, vervolgt De Kwaasteniet. “Net zoals de KNVB de eigen organisatie rond het meiden- en vrouwenvoetbal professionaliseert. Ook de deelname van de Oranje Leeuwinnen aan eindtoernooien kan de aantrekkingskracht van het meiden- en vrouwenvoetbal vergroten. Al deze ontwikkelingen werken op elkaar in en stimuleren de groei van het vrouwenvoetbal. Maar het is moeilijk te duiden wat exact de invloed is van elke ontwikkeling.”

Gevolgen

Momenteel bestudeert de Kwaasteniet de ‘gevolgen’ van de groei van het meiden- en vrouwenvoetbal. “Verenigingsbesturen spelen een belangrijke rol in het integreren van meiden- en vrouwenvoetbal in voetbalverenigingen. Interessant in dit kader is bijvoorbeeld dat er uit eerdere studies blijkt dat er een verband is tussen opleidingsniveau en emancipatiegezindheid. Al met al probeer ik kennis te nemen van welke factoren de integratie van vrouwen in verenigingen versnellen en afremmen. Inzichten daarover kan de KNVB gebruiken om de ondersteuning aan verenigingen te verbeteren.”

Groei houdt aan

Volgens De Kwaasteniet lijkt het erop dat de groei zal aanhouden. “Als je de groei van de afgelopen decennia analyseert, dan zie je een nagenoeg constante gestage groei. Ik zie geen signalen die erop duiden dat de groei zal stagneren. Wel is het belangrijk dat verenigingen en de KNVB het meiden- en vrouwenvoetbal in al zijn facetten blijven doorontwikkelen. Onderzoek zal helpen om de KNVB richting te geven in de keuzes die het in de toekomst gaat maken.”