Gemengd voetbal stimulans voor voetbalplezier

‘Gemengd voetbal stimulans voor voetbalplezier bij jeugdspelers’, dat is de titel van het afstudeeronderzoek dat Ruben de Kroon voor de KNVB deed in het kader van zijn studie sportkunde aan de Hogeschool InHolland. Hij onderzocht de drijfveren van jeugdspelers in een vergelijking tussen kinderen die in gemengde teams spelen en kinderen waarbij de jongens en de meiden strikt gescheiden voetballen.

De Kroon deed zijn onderzoek aan de hand van de drie basisbehoeften van kinderen: autonomie, competentie en relatie. “Die drie onderdelen bepalen samen het voetbalplezier van kinderen”, aldus de onderzoeker.

Mijn advies is vooral om teams op passend competitieniveau in te delen.

Hij deed onderzoek onder jeugdspelers van verschillende voetbalverenigingen van diverse grootte en pluimage. De jeugdspelers in het onderzoek waren tussen de 8-15 jaar oud. In totaal vulden 99 jeugdspelers een enquête in en deden twaalf jeugdspelers mee aan vier focusgroepen, waarin verdiepende vragen werden gesteld over drijfveren.

Geen verschil in voetbalplezier

“Bij de jongens bleek er geen verschil te zijn tussen kinderen die in gemengde competities spelen en jongens die gescheiden van de meiden voetballen”, aldus De Kroon. “Zij scoorden zowel op autonomie, competentie als relatie gelijk. Bij de meiden lag het iets anders. Op het gebied van autonomie en competentie scoorden de meiden die gemengd speelden even hoog als de meiden die alleen met meiden voetbalden, maar meiden bleken zich in gemengde teams minder verbonden te voelen en scoorden op relatie dus minder dan meiden in specifieke meidenteams.”

Die constatering leidde tot de vervolgvraag in hoeverre die lagere score op de basisbehoefte relatie ook daadwerkelijk invloed had op het algehele voetbalplezier van de meiden in gemengde competities en dat bleek niet of nauwelijks het geval te zijn. De Kroon: “Het verschil in score op relatie bleek uiteindelijk niet zo groot dat het ten koste van het voetbalplezier ging, want de meiden in de gemengde competities gaven allemaal aan dat ze wel gemengd wilden blijven voetballen. De visie dat meiden en jongens zich in gemengde teams positief kunnen ontwikkelen, wordt hierdoor bevestigd.” De KNVB is voornemens hier nog vervolgonderzoek naar te doen.

Belemmerende factoren

Bij voetbalplezier gaat het niet om geslacht. Je moet kijken puur kijken naar de ontwikkeling van de kinderen

De Kroon constateert wel dat er belemmerende factoren zijn om gemengd voetbal ook daadwerkelijk van de grond te krijgen. Deze belemmerende factoren vond hij vooral bij de kinderen die gescheiden voetballen en niet bij de jongens en meiden die al in gemengde competities voetbalden. “Dit komt met name doordat er meer sekseverschillen worden ervaren en zij meer negatieve denkbeelden hebben over het andere geslacht. Blijkbaar heeft gemengd voetbal hier een positieve invloed op.” Uit onderzoek van Hilde Spierings (linkblok) komt hetzelfde naar voren. Kinderen die in gemengde teams en in gemengde competities voetballen, denken positiever over zichzelf en over het andere geslacht dan kinderen die in gescheiden competities voetballen.

“Ik ben ervan overtuigd dat gemengd voetbal positief is”, zegt De Kroon, die naar aanleiding van zijn onderzoek een implementatieplan voor gemengd voetbal schreef voor de KNVB. “Door gescheiden spelende jeugdspelers gemengd voetbal te laten ervaren, is de kans op een afname van de belemmeringen aanwezig. De KNVB kan op basis van dit gegeven haar visie versterken.”

Het invoeren van gemengde teams begint volgens De Kroon bij het creëren van draagvlak bij de verschillende stakeholders in het voetballandschap. Adviseer de verenigingen over gemengd voetbal. Mijn advies is vooral om teams op passend competitieniveau in te delen. Dat vinden alle kinderen belangrijk. En om aan de relatiebehoefte van de meiden tegemoet te komen kan het helpen om meerdere meiden in een gemengd team in te delen.”

Trainers

De Kroon adviseert ook nadrukkelijk om de trainers/coaches van gemengde teams goed te adviseren: “Trainers hebben direct contact met de jeugdspelers en maken deel uit van een betekenisvolle relatie. De trainer/coach moet zich ervan bewust zijn, dat de jongens en meiden niet gelijk in hun behoeften worden voorzien. Om goed te voorzien in de relatiebehoefte van met name de meiden, zou de KNVB ook de trainersapp Rinus kunnen gebruiken. Verwerk daarin bijvoorbeeld een optie: ‘ik train een gemengd voetbalteam’ met specifieke tips en oefenstof waarbij de jeugdspelers elkaars kwaliteiten moeten noemen, om zo het (zelf)vertrouwen op te bouwen. Vertrouwen is het fundament voor een team en een veilige omgeving.”

Zelf is De Kroon naast onderzoeker ook voetballer en hij is opgegroeid met gemengd voetbal. In dat opzicht is hij zelf het levende bewijs van de conclusies in het onderzoek: “Bij voetbalplezier gaat het niet om geslacht. Je moet kijken puur kijken naar de ontwikkeling van de kinderen.”

Intrinsieke motivatie, de basis om met plezier te (blijven) voetballen Lees hier meer over de basisbehoeften autonomie, competentie en relatie.