FC Uitgeest maakt met appels gedrag ouders bespreekbaar

Onder het motto ‘Ouders appel in de mond, beter voor het spel en ook nog gezond’ deelde FC Uitgeest onlangs appels uit aan ouders langs de lijn. - Foto: KNVB Media

Onder het motto ‘Ouders appel in de mond, beter voor het spel en ook nog gezond’ deelde FC Uitgeest onlangs appels uit aan ouders langs de lijn. Niet per se om de ouders van de broodnodige vitaminen te voorzien, maar vooral om ze bewust te maken van hun gedrag langs de lijn. “En de invloed die ze daarmee op hun kinderen uitoefenen”, aldus initiator Marcel van Herpen.

Ik stoorde me aan het gedrag van bepaalde ouders en coaches

Nu een paar maanden geleden ontstond het initiatief aan de zijlijn van het voetbalveld. Van Herpen stond met enige regelmaat samen met voorzitter Frans van Zijl te kijken bij de wedstrijden van FC Uitgeest JO11, het team waar hun beide zoons in spelen. “Ik stoorde me aan het gedrag van bepaalde ouders en coaches die de scheidsrechter uitscholden en de kinderen onder druk zetten.”

Erg geschrokken

Toen de voorzitter hoorde van het werk van Van Herpen – hij is als pedagoog onder meer werkzaam in de jeugd van PSV – vroeg hij hem om hulp. ‘Prima’, zei die. ‘Ik wil je graag helpen. Maar dan moet jij eerst een maand lang toekijken zonder iets te zeggen.’ Van Zijl begreep niet direct waar Van Herpen met het verzoek heen wilde, maar ging akkoord. Een maand later meldde hij zich weer. ‘Ik ben heel erg geschrokken’, vertelde hij hem. ‘En ik schaam me kapot.’

“Door zelf zijn mond te houden kreeg Frans in de gaten hoe andere mensen aan de zijlijn reageren”, vertelt Van Herpen. “En hij werd zich er bewust van dat hij ook zijn emoties aan de zijlijn niet altijd zelf onder controle had. Hij coachte ook wel eens wat te fanatiek. Pas nu zag hij de impact van die ‘coaching’ bij zijn zoon terug.”

Ludieke actie

Neem een hap van je appel wanneer je de neiging voelt om wat te roepen

Hier moeten we wat mee doen, was de eensgezinde mening binnen de club. Een ludieke actie werd bedacht en uitgevoerd. “Op de eerste competitiedag hebben we alle mensen aan de zijkant van het veld een appel gegeven. ‘Neem een hap van je appel wanneer je de neiging voelt om wat te roepen’, hebben we die mensen meegegeven. Iets positiefs zeggen mag natuurlijk altijd, maar laat het coachen aan de coach over en houd je frustraties bij jezelf.”

Bewustzijn creëren, dat was de bedoeling van de actie. En die opdracht slaagde met vlag en wimpel. Het gros van de mensen reageerde positief, maar er waren er ook een paar die toegaven dat ze het wel lastig vonden. “Geen probleem’, vindt Van Herpen. “Als je er maar mee bezig bent en er over nadenkt. Het mooie is, dat er nu ook grappen over worden gemaakt. ‘Geef mijn man een emmer appels’ of ‘geef die man een watermeloen’, klinkt het nu. Je ziet het effect.”

Verschil duidelijk zichtbaar

En dat niet alleen. Ook op het veld is het verschil duidelijk merkbaar. “De zoon van de voorzitter geeft aan dat hij nu weer lekker kan voetballen. En je ziet het aan zijn spel, hij is duidelijk beter gaan spelen. Wat ons betreft het ultieme bewijs om hier mee door te gaan.” De appelactie zelf was misschien eenmalig, voor het traject eromheen geldt dat niet. “Het wordt intensief begeleid. We hebben meerdere gesprekken. Met trainers en begeleider, maar ook met ouders en kinderen.”

De appel is een metafoor, legt Van Herpen uit. “Je ziet het verschil. Vroeger durfden mensen elkaar hier niet over aan te spreken, maar inmiddels durven ze dat wel, gesterkt door de appelactie. Het grappige is dat de mensen die voorheen het hardst stonden te schreeuwen, nu tegen anderen zeggen: ‘moet jij geen appeltje?’ Dat is precies wat we voor ogen hadden.”

‘Ik de coach’

Het uitgangspunt is dat er niemand buitengesloten moet worden, iedereen moet zich op zijn of haar niveau kunnen ontwikkelen

Van Herpen schreef er een boek over, ‘Ik de coach’. “Een pedagogisch handboek”, vertelt hij. “Alle kinderen gaan ooit op voetbal met het idee om daar plezier te maken, maar op een bepaald moment komen daar ook zaken als ontwikkeling en prestatie om de hoek kijken. Dat is een ingewikkeld proces, waar veel mensen mee stoeien. Het uitgangspunt is dat er niemand buitengesloten moet worden, iedereen moet zich op zijn of haar niveau kunnen ontwikkelen.”

Andere verenigingen hebben inmiddels contact gezocht met Van Herpen. “Een club uit Uden meldde dat zij het niet met appels doen, maar met kersen. ‘Want Uden is echt een kersenstad.’ Bij een andere club draaien ze het om. Die geven de appels aan de kinderen. Als zij vinden dat hun ouders zich beter zouden moeten gedragen, dan kunnen zij die een appel geven.” Van Herpen vindt het geweldig dat de actie navolging krijgt. “Maar het gaat erom dat je de kern te pakken hebt. Het heeft niet zoveel zin om zomaar wat appels uit te delen aan het begin van het seizoen. Er moet echt een idee achter zitten.”

'Ik, de coach' bestellen Klik hier voor meer informatie over het boek van pedagoog Marcel van Herpen.