KNVB Galerij, aflevering 2: zwart-wit tenue Oranje

Het zwart-witte tenue waarmee het Nederlands elftal in 2005 eenmalig speelde. - Foto: KNVB Media

De KNVB Campus in Zeist herbergt vele historische schatten uit het rijke verleden van de voetbalbond, opgericht in 1889. In de nieuwe rubriek KNVB Galerij krijgen deze ‘verborgen’ memorabilia de aandacht die ze verdienen. Nu de KNVB deze week een campagne tegen discriminatie is gestart en het niet de eerste keer is dat de bond zich uitspreekt tegen racisme, in deel 2 aandacht voor een uniek tenue van het Nederlands elftal uit 2005.

Rond de jaarwisseling van 2004 namen Thierry Henry en Nike het initiatief voor een anti-racismecampagne. Symbool van deze campagne was een zwart-wit polsbandje, dat in december 2004 tijdens het Wereldvoetballer van het Jaar-gala voor het eerst werd gedragen door de Franse aanvaller. Samen met andere topspelers als Ruud van Nistelrooy, Ronaldinho en Carles Puyol nam Nike een tv-commercial op, waarin voetbalsupporters werden opgeroepen op te staan tegen racisme en de strijd tegen racisme te steunen door het polsbandje te kopen. Dat was niet zonder effect: meer dan vijf miljoen exemplaren gingen er over de toonbank.

‘Stand up, Speak up’

Aanvullend op de commercial en de verkoop van de polsbandjes, speelden diverse nationale elftallen op 9 februari 2005 in het zwart-wit. Zo ook het Nederlands elftal, dat die dag op een uitverkocht Villa Park in Birmingham aantrad tegen Engeland. Voor één keer speelde Nederland niet in het dat seizoen gebruikelijke witte uittenue, maar in een tenue dat bestond uit een zwart-wit shirt, zwarte broek en witte kousen.

De mouw van de shirts was voorzien van de slogan ‘Stand up, Speak up’. De FIFA verleende de KNVB (en de andere bonden) eenmalig toestemming om met de slogan op het shirt te spelen. Ook het Engelse team speelde in speciale rode shirts, waarop op de voorzijde de slogan ‘No to racism’ was afgedrukt.

Opvallend debuut

Ondanks de aanwezigheid van veel voetbalsterren (o.a. David Beckham, Michael Owen, Steven Gerrard, Wayne Rooney en Frank Lampard aan Engelse kant en Rafael van der Vaart, Dirk Kuyt en Roy Makaay aan Nederlandse kant) was het duel weinig opwindend en eindigde het zoals het begon: 0-0. Meest opvallende feit was het debuut van sc Heerenveen-aanvaller Ugur Yildirim. De 22-jarige Yildirim beschikte over zowel een Nederlands als Turks paspoort en liet voorafgaand aan de interland weten dat hij graag voor Nederland wilde uitkomen. Bondscoach Marco van Basten selecteerde Yildirim direct en bracht hem na rust in het veld als vervanger van Romeo Castelen. Helaas zou het voor Yildirim bij deze ene interland blijven.

Van het tenue van die interland is een exemplaar bewaard gebleven. Dit is, ingelijst, te vinden in het bondsbureau in Zeist. De opbrengst van de verkoop van de polsbandjes ging naar de Koning Boudewijn Stichting in België, dat er honderden anti-racismeprojecten in heel Europa van financierde.

Statistieken

Engeland – Nederland 0-0

Nederland: Van der Sar, Kromkamp, Boulahrouz, Mathijsen, Van Bronckhorst, Heitinga (61. Van Bommel), Castelen (63. Yildirim), Landzaat, Makaay, Van der Vaart, Kuyt.

Engeland: Robinson, G. Neville, Cole, Gerrard (81. Jenas), Carragher, Brown, Beckham (81. Dyer), Lampard (46. Hargreaves), Rooney (61. Johnson), Owen, Wright-Phillips (61. Downing).