KNVB Galerij, aflevering 56: Het Oranje van de Eeuw

In aflevering 56 van de KNVB Galerij aandacht voor het Oranje van de Eeuw, dat te vinden is in de voortuin van de KNVB Campus in Zeist. - Foto: KNVB Media

De KNVB Campus in Zeist herbergt vele historische schatten uit het rijke verleden van de voetbalbond, opgericht in 1889. In aflevering 56 van de KNVB Galerij aandacht voor het Oranje van de Eeuw, dat te vinden is in de voortuin van de KNVB Campus in Zeist, en recent uitbreiding kreeg met een twaalfde speler.

Aan het eind van de twintigste eeuw kijkt de hele wereld terug op de gebeurtenissen tussen 1900 en 2000. Ook de Nederlandse voetbalwereld blikt terug en doet dat aan de hand van Johan Cruijff. De beste voetballer van Nederland organiseert samen met de Telegraaf en de KNVB de verkiezing van het Oranje van de Eeuw. Tientallen spelers van Oranje worden per positie door Cruijff voorgedragen, waarna het Nederlandse volk een keuze maakt.

Aanvallend elftal

Het leidt tot een – zoals het Cruijff betaamt - aanvallend ingesteld elftal, bestaande uit Edwin van der Sar (doel), Ruud Gullit (rechtsachter), Frank Rijkaard (centrale verdediger), Ruud Krol (linksachter), Johan Neeskens (rechtshalf), Faas Wilkes (rechtsbinnen), Abe Lenstra (linksbinnen), Willem van Hanegem (linkshalf), Marco van Basten (rechtsbuiten), Johan Cruijff (spits) en Piet Keizer (linksbuiten). Als bondscoach wordt Rinus Michels gekozen. Het blijft overigens niet bij die verkiezing.

Alle genomineerde internationals, al dan niet gekozen in het Oranje van de Eeuw, komen namelijk op 21 december 1999 naar de Amsterdam ArenA, om daar nog één keer (of voor het eerst) met elkaar te voetballen. Faas Wilkes (76 jaar) verricht namens Oranje de aftrap van het duel, dat wordt gespeeld tegen een team van buitenlandse topspelers die ooit in de Eredivisie zijn uitgekomen.

De volle Arena en 2,8 miljoen kijkers voor de televisie genieten met volle teugen van de wedstrijd, die in een 1-1 gelijkspel eindigt. Simon Tahamata (genaturaliseerd tot Belg en dus spelend bij het team van de buitenlandse voetbalprofs) maakt in de 1e helft de 1-0. John van ’t Schip scoort in de tweede helft de gelijkmaker en is daarmee de laatste speler die namens Oranje in de twintigste eeuw een doelpunt maakt.

Beelden gewilde prooi

Na de historische wedstrijd onthullen Wilkes en de weduwe van Abe Lenstra de twaalf beelden van de uitverkoren bondscoach en spelers. De bronzen beelden, gemaakt door kunstenares Corry Ammerlaan-Van Niekerk, krijgen een plaats op het KNVB Sportcentrum, waar ze op 10 maart 2000 door de internationals zelf (nogmaals) onthuld worden. Helaas blijken de beelden een gewilde prooi voor grapjassen en ordinaire dieven. Eindejaarsvereniging Vesuvius ontvreemdt in december 2001 het beeld van Rinus Michels, maar brengt het – gelukkig - na de jaarwisseling weer terug.

Ook Keizer moet het ontgelden: zijn beeld wordt in maart 2003 bij de enkel afgezaagd en meegenomen door een dief die het vervoeren ervan uiteindelijk toch te veel werk vindt: het beeld van de linksbuiten wordt een dag later gevonden, net buiten het hek van de KNVB Campus. In 2012 verhuist het complete elftal naar Enschede, waar het onderdeel uitmaakt van de expositie ‘1-1, Elf idolen en Jan Mulder’ in het museum Twentse Welle. Na afloop van de tentoonstelling keren de beelden in 2013 terug, waarna ze bij de ingang van de KNVB Campus een nieuwe plek krijgen. Hier staan voortaan de elf beste voetballers van Oranje van de twintigste eeuw, in een cirkel rond bondscoach Michels.

Bergkamp nieuwe selectiespeler

Wanneer de KNVB in 2014 zijn 125-jarig jubileum viert, wordt besloten het Oranje van de Eeuw uit te breiden met een nieuwe speler. Frank de Boer, Ronald Koeman, Dennis Bergkamp, Philip Cocu en Giovanni van Bronckhorst zijn de vijf genomineerden. Het publiek en de nog levende internationals van het Oranje van de Eeuw kiezen er uiteindelijk voor om Bergkamp aan de selectie toe te voegen.

Het duurt even, maar op 14 december 2017 kan de oud-spits van Ajax, Inter, Arsenal en het Nederlands elftal, zijn beeld onthullen. Het is samen met de overige beelden iedere dag te bewonderen in de voortuin van de KNVB Campus.

KNVB Galerij

In de rubriek KNVB Galerij krijgen ‘verborgen’ memorabilia van de KNVB Campus de aandacht die ze verdienen. Eerder verschenen in deze serie onder meer Het schilderij van Pim Mulier, de bal van Just Göbel uit 1912, de EK-beker van 1988 en een door Louis van Gaal gesigneerde vaan.