KNVB Galerij, aflevering 57: Affiche Alkmaar-Venlo

Het originele affiche van Alkmaar - Venlo, het openingsduel van de wilde competitie die in 1954 werd gestart. - Foto: KNVB Media

De KNVB Campus in Zeist herbergt vele historische schatten uit het rijke verleden van de voetbalbond, opgericht in 1889. In aflevering 57 van de KNVB Galerij aandacht voor de invoering van betaald voetbal in Nederland, die in feite 'te danken was' aan de Watersnoodramp in 1953.

Veel goede voetballers vertrekken eind jaren veertig en begin jaren vijftig naar het buitenland. Daar valt veel geld te verdienen met hun sport, terwijl in Nederland beroepsvoetbal nog altijd verboden is. Het betekent wel dat ze niet meer voor het Nederlands elftal uit mogen komen, maar de gevolgen daarvan blijken voor Oranje vervelender dan voor de vertrokken spelers.

Twee benefietwedstrijden

Van novem­ber 1949 tot januari 1953 speelt het Nederlands elftal achttien interlands, waarvan er maar liefst veertien worden verloren (!) en slechts één wordt gewonnen. Dan wordt het zuidwesten van Nederland op 1 februari 1953 getroffen door de Watersnoodramp. In totaal komen 1.836 mensen om het leven en ook tienduizenden dieren verdrinken. Daarnaast verliezen 100.000 mensen huis en have.

De KNVB besluit een benefietwedstrijd te organiseren om geld bijeen te brengen voor de slachtoffers en op 7 maart staan Nederland en Denemarken dan ook tegenover elkaar in de Rotterdamse Kuip. Niet geheel verrassend, levert ook dit duel een nederlaag op voor het Nederlands elftal.

Tegelijkertijd organiseren de – in Frankrijk actieve - Nederlandse profvoetballers een benefietduel. Zij spelen vijf dagen later, op 12 maart, in het Parc des Princes tegen de Franse nationale ploeg. Daar zijn 6.000 naar Parijs afgereisde Nederlanders getuige van een historische overwinning van het 'professionele Oranje, dankzij doelpunten van Bertus de Harder en Bram Appel. Vanaf dat moment wordt de roep om betaald voetbal in Nederland luider en luider.

Wilde competitie

Al enige tijd wordt er op diverse plaatsen hard gewerkt aan een nieuwe 'wilde' voetbalbond, de Nederlandse Beroeps Voetbal Bond (NBVB). Wanneer de KNVB ook na het duel in Parijs niet overstag gaat, krijgen de plannen voor een wilde competitie, met de Limburgse zakenman Egidius Joosten als aanjager, meer vorm.

Aan het begin van het seizoen 1954/’55 staan tien clubs klaar om beroepsvoetbal te spelen: Alkmaar, Amsterdam, Fortuna’54, De Graafschap, Den Haag, Rapid ’54, Rotterdam, Twentse Profs, Utrecht en Venlo. Voorafgaand aan de competitie wordt een oefenduel gespeeld tussen Alkmaar en Venlo op zaterdag 14 augustus 1954. Het duel, de allereerste profwedstrijd in Nederland, eindigt in een 3-0 overwinning voor Alkmaar.

Nadat al een aantal competitiewedstrijden is gespeeld bij zowel de KNVB als de NBVB, wordt eind november de vrede getekend en fuseren beide bonden met elkaar. Vanaf 25 november 1954 wordt ook in Nederland officieel betaald voetbal gespeeld.

KNVB Galerij

In de rubriek KNVB Galerij krijgen 'verborgen' memorabilia van de KNVB Campus de aandacht die ze verdienen. Eerder verschenen in deze serie onder meer Het schilderij van Pim Mulier, de bal van Just Göbel uit 1912, de EK-beker van 1988 en een door Louis van Gaal gesigneerde vaan.