'Een appel tegen geschreeuw aan de lijn? Hebben jullie ook meloenen?'

Bij FC Uitgeest delen ze appels uit om negatief commentaar aan de zijlijn tegen te gaan. - Foto: KNVB Media

Het is net acht uur geweest op de zaterdagmorgen als Marcel van Herpen met vier grote dozen appels van de plaatselijke super aan het sjouwen is. 'Vier dozen', vraagt een passerende voorbijganger verbaasd over zoveel trek. Van Herpen lacht. “Haha, nee joh. Dit is voor de ouders aan de lijn.”

Nee, hij is geen gezondheidsgoeroe die heel FC Uitgeest aan de vitamines wil helpen. Van Herpen schudt zijn hoofd. Of, nou ja, het is natuurlijk mooi meegenomen wanneer de mensen op de club zo aan hun broodnodige vitamines komen. “Op deze manier willen we ze bewust maken van hun gedrag langs de lijn. En, belangrijker nog, de invloed die ze daarmee op hun kinderen uitoefenen. Hoe? Wacht maar af.”

Strategisch plekje

Op deze manier willen we toeschouwers bewust maken van hun gedrag langs de lijn

Bij de club staan de vrijwilligers al te wachten. Snel stallen ze de appels uit op een paar tafels, want lang duurt het niet meer voor de eerste bezoekers op sportpark De Koog arriveren. Strategisch wordt een plekje gezocht. “Zodat ze ons niet zo gemakkelijk kunnen passeren”, grijnst een van de vrijwilligers.

Een appel? Verbaasd schudt een van de eerste bezoekers zijn hoofd wanneer hij een stuk fruit krijgt aangeboden. ‘Nee, bedankt. Ik heb net ontbeten.’ Het is niet per se om de lekkere trek te verdrijven, leggen Van Herpen en co. hem uit. ‘Met deze appels willen we toeschouwers wijzen op hun gedrag langs de lijn. We noemen het ‘Ouders appel in de mond, beter voor het spel en ook nog gezond’.' 

Hap van je appel

Geïntrigeerd pakt de man de appel aan. ‘En hoe werkt het precies’, vraagt hij. ‘Neem een hap van je appel wanneer je de neiging voelt om wat te roepen’, legt de vrijwilliger hem uit. ‘Iets positiefs zeggen mag natuurlijk altijd hè. Dat is alleen maar mooi. Maar houd je frustraties bij jezelf.’

Neem een hap van je appel wanneer je de neiging voelt om wat te roepen

Terwijl hij met de appel in zijn hand wegloopt richting het veld waar zijn zoon speelt, passeren twee nieuwe supporters. ‘Appels om je mond dicht te houden tijdens de wedstrijd?’, vraagt de vrouw terwijl ze naar haar man kijkt. ‘Een uitstekend idee. Maar hebben jullie ook meloenen voor mijn man’, grijnst ze. ‘Of mag ik misschien een heel kistje appels mee?’

Bewustzijn creëren 

Dit is precies wat de club voor ogen had, vertelt Van Herpen even later als de eerste drukte is gepasseerd. “We wilden bewustzijn creëren met deze actie.” En het moet gezegd, geen onvertogen woord klinkt deze morgen langs de lijn bij FC Uitgeest. “En dat er grappen over worden gemaakt, is alleen maar mooi.”

Nu een paar maanden geleden ontstond het initiatief aan de zijlijn van het voetbalveld. Van Herpen stond met enige regelmaat samen met de voorzitter Frans van Zijl te kijken bij de wedstrijden van FC Uitgeest JO11, het team waar hun beide zoons in spelen. “Ik stoorde me aan het gedrag van bepaalde ouders en coaches die de scheidsrechter uitscholden en de kinderen onder druk zetten”, vertelt Van Herpen.

Erg geschrokken

Een uitstekend idee, maar hebben jullie ook meloenen voor mijn man

Toen de voorzitter hoorde van het werk dat hij deed – Van Herpen is als pedagoog onder meer werkzaam in de jeugd van PSV – vroeg hij hem om hulp. ‘Prima’, zei die. ‘Ik wil je graag helpen. Maar dan moet jij eerst een maand lang toekijken zonder iets te zeggen.’ Van Zijl begreep niet direct waar Van Herpen met het verzoek heen wilde, maar ging akkoord. Een maand later meldde hij zich weer. ‘Ik ben heel erg geschrokken’, vertelde hij hem. ‘En ik schaam me kapot.’

“Door zelf zijn mond te houden kreeg Frans in de gaten hoe andere mensen aan de zijlijn reageren”, vertelt Van Herpen. “En hij werd zich er bewust van dat hij ook zijn emoties aan de zijlijn niet altijd zelf onder controle had. Hij coachte ook wel eens wat te fanatiek. Pas nu zag hij de impact van die ‘coaching’ bij zijn zoon terug. Die ging daar niet beter van voetballen.” 

Metafoor

Pas nu zag hij de impact van die ‘coaching’ bij zijn zoon terug. Die ging daar niet beter van voetballen

De appel is een metafoor, legt Van Herpen even later uit. “Je ziet het verschil. Vroeger durfden mensen elkaar hier niet over aan te spreken, maar nu durven ze dat wel, gesterkt door de appelactie. Het grappige is dat de mensen die voorheen het hardst stonden te schreeuwen, nu tegen anderen zeggen: ‘moet jij geen appeltje?’ Dat is precies wat we voor ogen hadden.”

Ook een paar clubs uit de buurt hebben al lucht gekregen van de ludieke actie. Sommigen vroegen Van Herpen of ze ook iets dergelijks konden organiseren. Natuurlijk, knikt hij. “Maar het gaat erom dat je de kern te pakken hebt. Het heeft niet zoveel zin om zomaar wat appels uit te delen aan het begin van een wedstrijd. Er moet echt een idee achter zitten.”

Sportiviteit en respect Wil je meer lezen over het thema sportiviteit en respect kijk dan eens op deze pagina.

'Ik, de coach' Klik hier voor meer informatie over het boek 'Ik, de coach' van pedagoog Marcel van Herpen.