44% profvoetballers ontvangt discriminerende berichten via social media

In februari 2020 werd het aanvalsplan Ons Voetbal Is Van Iedereen gelanceerd. Bijna alle 20 maatregelen zijn inmiddels in werking. - Foto: KNVB Media

Voetballers in de Eredivisie en Keuken Kampioen Divisie ervaren massaal online discriminatie. Bijna 92 procent ziet op hun sociale media wel eens discriminerende berichten gericht aan hun collega’s in het betaald voetbal. 44 procent zegt zelf discriminerende berichten via sociale media te ontvangen. Dit blijkt uit een niet representatieve* enquête, die onderdeel uitmaakt van het onderzoek dat Movisie in opdracht van de partners van ‘Ons Voetbal Is Van Iedereen’ (Rijksoverheid, KNVB, Eredivisie en Keuken Kampioen Divisie en Azerion Vrouwen Eredivisie) heeft uitgevoerd.

De discriminerende berichten hebben met name betrekking op iemands herkomst. De spelers krijgen ze vooral via privéberichten (DM’s) op Instagram, het sociale media-platform dat zij het meest gebruiken. De respondenten die discriminerende berichten ontvangen, denken dat deze meestal van anonieme- of nepaccounts afkomstig zijn, maar geven ook aan ze van eigen ‘supporters’ te krijgen. Uit deskresearch komt naar voren dat het aantal discriminerende berichten aan voetbalspelers toeneemt bij bijvoorbeeld een belangrijke wedstrijd of juist wanneer er aandacht wordt gevraagd voor discriminatie.

85% van de respondenten vindt dat er meer gedaan moet worden tegen online discriminatie. Zij vinden de sociale media-platformen het meest verantwoordelijk voor de aanpak, gevolgd door de KNVB, politie/OM, overheid, voetbalclubs, media, vertegenwoordigers van de divisie waarin ze spelen, supporters, andere sociale media-gebruikers en de spelersvakbond VVCS.

Normstellend kader

Movisie adviseert om gezamenlijk een normstellend kader te ontwikkelen voor welk gedrag wel of niet op sociale media wordt geaccepteerd. Deze norm zou dan herhaaldelijk moeten worden uitgedragen. Verder kan het melden van online discriminatie gemakkelijker en veiliger worden gemaakt. Clubs, KNVB en supportersverenigingen dienen hun social mediakanalen actief te modereren als dit nog niet gebeurt, in elk geval tijdens de genoemde ‘piekmomenten’. Verder kunnen voetballers zelf de beschikbare tools van social media-bedrijven inzetten waardoor ze minder ongewenste berichten ontvangen.

“Dit is het eerste onderzoek naar online discriminatie in het Nederlandse voetbal. Natuurlijk weten we dat het bestaat, maar veel discriminerende uitingen zijn privéberichten die alleen de ontvanger kan zien. De omvang van online discriminatie waar we nu een indicatie van krijgen is een klap in het gezicht van het voetbal. We moeten onze voetballers beschermen tegen deze keerzijde van sociale media. We willen zo snel mogelijk met alle betrokken partijen de aanbevelingen van het rapport bespreken. Daarnaast willen we direct in gang zetten wat we zelf al kunnen doen, zoals de spelers wijzen op de tools om berichten van onbekenden te blocken. We gaan onderzoeken of we onze huidige meldingsapp DiscriminatieMelder kunnen uitbreiden, zodat men ook eenvoudig melding kan doen van online discriminatie. Verder vinden we dat Twitter organisaties in staat moet stellen om discriminerende reacties op hun posts volledig te verwijderen. Want dat kan nu niet. Zolang dit niet verandert, krijgen daders bij ons vanaf vandaag in elk geval publiekelijk een duidelijke reactie waarmee we de norm heel helder willen overbrengen”, aldus Marianne van Leeuwen, directeur betaald voetbal KNVB.

“Het onderzoek laat zien dat online discriminatie gericht aan voetbalspelers een groot probleem is. Wij adviseren daarom om het bestaande plan ‘Ons Voetbal Is Van Iedereen’ uit te breiden en aan te passen zodat het ook toereikend is voor de aanpak van online discriminatie via sociale media. Zo weten we dat het een goede strategie is om consequent en herhaaldelijk de sociale norm te delen dat discriminatie niet wordt geaccepteerd én strafbaar is, zeker wanneer rolmodellen zoals invloedrijke (oud-)spelers, trainers of bekende voetbalcommentatoren die norm uitdragen. Online discriminatie is niet specifiek een voetbalprobleem, maar een breed maatschappelijk probleem. De KNVB, overheid, politie en het Openbaar Ministerie kunnen gezamenlijk nog meer doen om online discriminatie en haat tegen voetballers, maar ook in het algemeen, op te sporen en te bestraffen”, zegt Joline Verloove van Movisie, leider van het onderzoek.

'Ons voetbal is van iedereen'

In het onderzoek verkent Movisie de mogelijkheden om het huidige plan om discriminatie in het voetbal te bestrijden, ‘Ons Voetbal Is Van Iedereen’, uit te breiden met als doel zo toereikend te zijn voor de aanpak van discriminatie via sociale media. ‘Ons Voetbal Is Van Iedereen’ is op 8 februari 2020 gelanceerd en bestaat uit 20 maatregelen gericht op de aanpak van discriminatie in fysieke situaties. Deze maatregelen zijn inmiddels bijna allemaal al in werking. De focus in het rapport van Movisie ligt op online discriminatie in al haar vormen, van lhbtiq+ discriminatie, anti-zwartracisme, antisemitisme tot discriminatie op grond van religie. Rapport Lees hier het volledige rapport.

Ons Voetbal Is Van Iedereen Lees hier onze aanpak.

*Aan de enquête werkten 100 contractspelers in Nederland mee. Ons land telt in totaal bijna duizend contractspelers.