Kees Rijvers (97) leefde het Nederlands voetbalverhaal

Kees Rijvers is op 97-jarige leeftijd overleden. - Foto: Nationaal Archief

De KNVB heeft met droefenis kennisgenomen van het overlijden van Kees Rijvers. De oud-international en oud-bondscoach van Oranje is 97 jaar geworden. Rijvers kwam van 1946 tot 1960 tot 33 interlands, waarin hij tien keer scoorde. Van 1981 tot 1984 keerde hij terug bij het Nederlands elftal, ditmaal als bondscoach.

Het Gouden Binnentrio, zo werden de aanvallers Faas Wilkes, Abe Lenstra én Kees Rijvers in de jaren vijftig liefkozend genoemd. En dat was geen wonder; tien keer stonden ze samen in Oranje, slechts één keer werd er verloren. Rijvers, die bekend stond als balvirtuoos, kwam uiteindelijk tot 33 interlands. Een aantal dat veel hoger had kunnen liggen, maar doordat hij zijn brood verdiende bij het Franse Saint-Étienne werd hij jarenlang niet opgeroepen voor Oranje. Het betaald voetbal was destijds nog niet ingevoerd in Nederland en daardoor kozen spelers met de wens om prof te worden voor een avontuur in het buitenland. Bij Saint-Étienne vergaarde Kees Rijvers in deze periode eeuwige roem, onder meer door het winnen van de landstitel in Frankrijk. 

Terugkeer in Oranje

Van 15 oktober 1950 tot en met 11 september 1957 speelde Rijvers geen enkele wedstrijd voor het Nederlands elftal. Maar direct na zijn terugkeer in Nederland bij Feyenoord werd hij weer geselecteerd, waarna hij in de drie jaar die volgden nog dertien keer het shirt van Oranje droeg. De wedstrijd tegen Suriname, op 3 juli 1960 bleek zijn laatste interland. Niet in de laatste plaats, omdat Rijvers in de zomer van 1960 andermaal richting Frankrijk vertrok.

Na zijn actieve carrière, die hij in 1963 afsloot bij NAC Breda, ging Rijvers aan de slag als trainer. Na twee jaar assistent te zijn geweest bij Willem II vond de oud-international het tijd om op eigen benen te staan. FC Twente bood hem die kans en zou daar geen spijt van krijgen. Met Rijvers aan het roer ontwikkelden de Tukkers zich tot een uitdager van de top in Nederland.

Die ontwikkeling ontging de topclubs niet en het was PSV dat toehapte. In 1972 werd Rijvers aangesteld als hoofdtrainer van de club. In Eindhoven reeg de oefenmeester de prijzen aaneen. In de jaren die volgden werd de prijzenkast onder meer gevuld met drie landstitels, twee KNVB Bekers en de UEFA Cup. 

Bondscoach van Oranje

Na een kort avontuur bij het Belgische FC Beringen werd Rijvers in 1981 aangesteld als bondscoach van Oranje, als opvolger van de opgestapte Jan Zwartkruis. Nadat het WK van 1982 net niet werd gehaald door een 2-0 nederlaag in het laatste WK-kwalificatieduel op bezoek bij Frankrijk, werd ook het EK in 1984 niet bereikt. Dat was onder meer ‘te danken’ aan de 12-1 overwinning van Spanje tegen Malta, waardoor de Zuid-Europeanen Rijvers en co. op doelsaldo ternauwernood voorbleven.

Toch was de periode van Rijvers bij het Nederlands elftal zeker niet af te doen als een mislukte episode. Als bondscoach was hij verantwoordelijk voor de blauwdruk van het Nederlands elftal dat in 1988 Europees kampioen werd. Van het elftal dat na zijn vertrek – in oktober 1984 – vier jaar later beslag legde op de eerste prijs die Oranje ooit pakte, liet de oefenmeester er negen debuteren. Zo kwamen onder andere Ruud Gullit, Marco van Basten, Frank Rijkaard en Ronald Koeman voor het eerst in actie in Oranje tijdens zijn bewindsperiode.

Oeuvreprijs en bondsridderschap

Nadat Rijvers in oktober 1984 was opgestapt bij Oranje, was de oefenmeester nog enkele jaren technisch directeur bij FC Twente. Begin jaren negentig stond hij als interim-trainer nog even op het veld bij PSV, waar hij in 1994 werd opgevolgd door Dick Advocaat. Tien jaar later, in 2004 kreeg Rijvers uit handen van Rinus Michels de oeuvreprijs voor zijn gehele trainersloopbaan. Het was de allereerste uitgave van de Rinus Michels Award en de naamgever van de prijs stond erop dat deze naar Kees Rijvers moest gaan.

Kees Rijvers zal de geschiedenis ingaan als iemand die als speler, trainer en bondscoach een grote invloed heeft gehad op de ontwikkeling en het succes van het Nederlands voetbal. Vorig jaar werd dit nog eens onderstreept met de onderscheiding van het bondsridderschap van de KNVB. Just Spee, bondsvoorzitter van de KNVB zei daar destijds over: “Het levensverhaal van Kees Rijvers vertelt voor een belangrijk deel ook het verhaal van het Nederlands voetbal. Tijdens zijn actieve periode heeft hij een aandeel van betekenis gehad in ontwikkelingen binnen het voetballandschap die een blijvende impact hebben gehad op het clubvoetbal en het nationale team.” Bondscoach Ronald Koeman roemde naast zijn capaciteiten in het voetbal ook zijn “vaderlijke omgang” met spelers. Een typering die net als zijn voetbalkwaliteiten als een rode draad door zijn carrière heeft gelopen.

Met het overlijden van Kees Rijvers is de oudste nog levende ex-international en ex-bondscoach ons ontvallen. De KNVB wenst zijn familie en vrienden veel sterkte met het dragen van dit grote verlies.