Zes vragen over het gedaalde aantal incidenten in de stadions

Het aantal wanordelijkheden in het betaald voetbal is afgenomen. - Foto: KNVB Media

Afgelopen week bleek uit de cijfers van de Veiligheidsmonitor dat het aantal wanordelijkheden en incidenten in het betaald voetbal is afgenomen in het seizoen 2022/’23. Zes vragen hierover beantwoord:

1. Stemt deze afname tot tevredenheid?

Het is duidelijk dat er meer grip is op het probleem. Wat de afname eigenlijk nog groter maakt, is dat in het seizoen 2022/’23 meer bezoekers naar de stadions mochten, omdat in het seizoen ervoor vanwege coronamaatregelen bij een groot deel van de wedstrijden geen of minder bezoekers konden worden toegelaten. Maar we zijn er nog niet, er is nog steeds een verdubbeling van het aantal incidenten ten opzichte van de periode voor corona.

2. Wat is de oorzaak van de afname?

We kunnen stellen dat er na de coronatijd opeens een hele forse toename was van het aantal incidenten. Die ontwikkeling heeft zich gelukkig niet doorgezet. Opvallend is dat voor het eerst sinds jaren het bezit en afsteken van vuurwerk niet meer het meest voorkomende incident is. Er bestaat echter niet één ‘gouden’ oplossing, het vraagt daarom om een gezamenlijke aanpak van alle partijen die verantwoordelijkheden hebben: KNVB, clubs, leagues, politie, OM, gemeente, kabinet en uiteraard supporters. Al deze ketenpartners werken als een team samen met als doel: alle ruimte bieden zodat de echte voetballiefhebbers op een gastvrije en veilige manier in de stadions kunnen genieten van deze prachtige sport en zorgen dat nepsupporters die zich misdragen in beeld zijn, gepakt worden en gestraft worden. Over deze gezamenlijke aanpak is hier meer te lezen.

3. Hoe hopen jullie een verdere daling te bereiken?

We zijn bezig met gedragsverandering. In Nederland lukt dit steeds beter. De clubs investeren fors meer (50% meer vergeleken met seizoen 2018/’19) op het gebied van veiligheid en de kans dat daders worden gepakt is verder verhoogd. Het percentage sepots bij tuchtrechtelijke (voor)onderzoeken is gestegen van 32% naar 50%, een signaal dat volgens de aanklager het de clubs vaker is gelukt om de daders op te sporen na een incident. Een speciaal Taskforce ondersteuningsteam helpt de clubs hierbij. Deze Taskforce heeft het afgelopen seizoen 255 dossiers opgeleverd en 45 personen succesvol aansprakelijk gesteld voor de kosten van hun wangedrag.

De consequenties voor de daders liegen er niet om. Zo heeft de KNVB de straffen verhoogd (momenteel een landelijk stadionverbod van 12 tot 36 maanden voor het gooien van voorwerpen en vloeistoffen) en het OM heeft meer zaken strafrechtelijk opgepakt. Het aantal gevangenisstraffen is verdriedubbeld en het aantal strafrechtelijke stadionverboden is zelfs bijna vertienvoudigd.

4. Wat is de invloed van het tekort aan stewards in de stadions?

Er bestaat inderdaad een tekort, maar clubs voldoen altijd aan hun verplichtingen doordat ze een eventueel tekort aan stewards aanvullen door beveiligers in te huren. Iedereen ziet echter liever goede stewards, die een vertrouwde band opbouwen met de supporters. Om de clubs op dit vlak te helpen, zijn we afgelopen jaar een imagocampagne gestart. Daarnaast zijn er servicetrainingen georganiseerd, waar in totaal 700 stewards gebruik van hebben gemaakt. Het stewardhandboek is vernieuwd en er zijn weerbaarheidstrainingen aangeboden voor hoofdstewards en stewardcoördinatoren. Deze initiatieven hebben al geleid tot meer aanmeldingen van nieuwe stewards bij de clubs.

5. Waarom is er nog politie-inzet nodig bij betaald voetbalwedstrijden?

Honderdduizenden Nederlanders gaan elke week met vrienden of familie naar de stadions om te genieten van de voetbalwedstrijden. Clubs en politie werken goed samen om deze bezoeken veilig te laten verlopen. In en rondom het stadion is dit de verantwoordelijkheid van de club. Daarbuiten betreft het de ‘openbare orde’ en dan is het de verantwoordelijkheid van de politie. De politie is steeds minder zichtbaar in de stadions, eigenlijk alleen nog bij ernstige calamiteiten. De KNVB en de politie streven samen naar veilige voetbalwedstrijden met een zo laag mogelijke politie-inzet. Dat dit lukt, blijkt uit de cijfers: in vergelijking met de periode 2006 – 2017 lag het aantal uren het afgelopen seizoen 20% lager. Dat is zelfs historisch laag.

6. Hoe ziet de toekomst eruit?

Het huidige beleid wordt in de toekomst verder ondersteund met nieuwe technologieën. De camera’s in de stadions zijn al van hogere kwaliteit, zodat daders snel zijn op te sporen. Er lopen momenteel pilots met digitale meldplicht, een manier om personen met een stadionverbod makkelijker buiten de deur te houden, en ‘identity based access’, waardoor de clubs precies weten wie er in het stadion zijn. Het zijn allemaal hulpmiddelen waar de welwillende supporters geen hinder van ondervinden, maar die het voetbal verder gastvrij en veilig maken.

Elk incident heeft impact op de bezoekers en is er dus een te veel. Er is dus nog een lange weg te gaan, maar de cijfers wijzen uit dat we meer grip krijgen op de situatie. Dit biedt extra vertrouwen in de huidige gezamenlijke aanpak.

Seizoen 2022/'23: minder incidenten in de stadions Lees hier de Veiligheidsmonitor van het seizoen 2022/’23.