KNVB Campus: duurzaam uitbreiden

Met de oplevering van de Campus in 2017 liep de KNVB voorop. Nederland zette de standaard voor de andere voetbalbonden. Het internationale voetbal heeft zich de afgelopen jaren echter op alle fronten sterk ontwikkeld. De eisen voor de spelers zijn zo hoog, dat het ook noodzakelijk is geworden om alle faciliteiten bij elkaar te hebben om goed te kunnen presteren.

Sinds 2017 is de druk op de bezetting van de campus veel groter geworden. Dat heeft mede te maken met de ontwikkeling en professionalisering van het vrouwenvoetbal, waardoor ook deze nationale (jeugd)selecties een beroep doen op de faciliteiten van de campus. We kwalificeren ons met meerdere teams voor titeltoernooien. Een heel goede zaak voor het voetbal, maar op de campus zijn we daardoor uit ons jasje gegroeid.

Directeur topvoetbal Nigel de Jong: “Alles wordt gemeten en geanalyseerd. Voeding, data performance, gymsessies en fysieke testen zijn enorm belangrijk geworden. Ook vinden er meer besprekingen plaats, met het hele team maar bijvoorbeeld ook tussen de linies onderling. Je hebt daarvoor het juiste materiaal, goede ruimtes en meer mensen nodig. Op de KNVB Campus heb je dat allemaal bij elkaar. Andere landen hebben echter dat idee overgenomen en gaan Nederland nu voorbij. Zoals bijvoorbeeld de Portugese voetbalbond die een bijna exacte kopie van onze campus heeft gebouwd. Alleen hebben zij meer velden dan wij. Dat betaalt zich nu al uit voor Portugal, in talentontwikkeling en in prestaties."

Het Nederlands elftal (mannen en vrouwen) en Jong Oranje gaan voor. De overige teams kunnen we alleen kwijt op de KNVB Campus als er ruimte is. Het gebeurt regelmatig dat we ze elders in het land moeten stallen. Hierdoor hebben ze aanmerkelijk minder mogelijkheden en trainen op kwalitatief mindere velden. Een speler of speelster die zich bij het nationale team meldt, mag er qua faciliteiten niet op achteruit gaan ten opzichte van zijn of haar club. Het is een club overstijgende activiteit, op het allerhoogste niveau.

Daarbij moet de basis op orde zijn. We bereiden de spelers en speelsters voor op hun volgende wedstrijd en toernooi, maar natuurlijk ook op de toekomst. We hebben hoge sportieve ambities. We willen internationaal de aansluiting houden met de top en prijzen winnen. Datgene wat het meeste in je eigen macht ligt, moet sowieso goed geregeld zijn. Dat mag je niet als excuus kunnen gebruiken.

Sommige nationale teams komen alleen op de campus voor de jaarlijkse medische screening. Het is niet mogelijk om al onze apparatuur en mensen mee te sturen door het hele land. Hierdoor krijgen deze teams niet de ideale begeleiding.

De connectie tussen de teams kan het verschil maken. Wanneer je alle elftallen naast de deur hebt, krijg je als KNVB een perfect overzicht van alle spelers en speelsters. En voor de talentvolle jongens en meiden is het natuurlijk een enorme stimulans om op hetzelfde terrein te trainen als het Nederlands elftal. Dan zien zij waar ze het voor doen. Het is hun droom waar ze naartoe kunnen groeien.

Uitbreiding van het aantal velden is noodzaak. Met de komst van de campus in 2017 hebben we vooral in gebouwen geïnvesteerd, maar nog relatief weinig in velden. Er is alleen een kunstgrasveld bijgekomen en de velden aan de overkant van de Woudenbergseweg zijn opgeknapt. Andere voetbalbonden hebben goed naar ons gekeken. Zoals de Portugese voetbalbond dat een bijna exacte kopie van onze campus heeft gebouwd, maar wel met veel meer velden. Dat betaalt zich nu al uit voor Portugal, in talentontwikkeling en in prestaties. Drie velden is kwantitatief en kwalitatief niet meer genoeg.

Dat heeft ook te maken met de veldbelasting, betoogt directeur topvoetbal Nigel de Jong. “Je wilt het eerste veld het liefste exclusief houden voor beide Nederlands elftallen. Dan hebben zij optimale omstandigheden wanneer zij komen trainen en dat komt hun prestaties ten goede. Daar is het hele land bij gebaat. Maar omdat we te weinig velden hebben, ontstaan er voortdurend discussies of ook de andere teams van het eerste veld gebruik mogen maken. Dit gaat ten koste van de kwaliteit.”

Enorm duurzaam. Alle faciliteiten zijn ter plaatse. Hotel, de velden, de gym, medische begeleiding, technologie. Het is niet meer nodig om voortdurend met de bus te reizen. De spelers stappen op de fiets richting het trainingsveld en zijn lekker in beweging in de natuur. Daarnaast hoeft de staf niet meer te slepen met alle spullen, van trainingsmateriaal voor op het veld tot technologische hulpmiddelen. Het scheelt enorm in logistieke bewegingen en CO2-uitstoot.

Absoluut. Als goede buren houd je zoveel mogelijk rekening met elkaar. Met die insteek heeft de KNVB meteen vanaf het startpunt intensief contact gezocht met omwonenden, lokale belangengroeperingen, milieu- en natuurorganisaties, politiek, overheid en andere stakeholders. Het is voor ons van groot belang om er samen voor te zorgen dat de uitbreiding van de campus ook een meerwaarde heeft voor onze directe omgeving. Om dat te bereiken heeft de KNVB in alle openheid de plannen voorgelegd en goed geluisterd naar alle wensen en zorgen van onze buren. En daar vervolgens op gehandeld. Nu, ruim twee jaar later, kunnen we stellen dat het oorspronkelijke plan na veelvuldig overleg met alle partijen drastisch is gewijzigd en verbeterd. De coronapandemie zorgde voor vertraging in de voortgang, maar die extra tijd konden we benutten om een nog evenwichtiger en afgewogen plan te formeren.

Omwonenden
In alle fasen van de planvorming heeft de KNVB de betrokken partijen geïnformeerd. Uiteraard zijn de omwonenden, onze directe buren, als eerste op de hoogte gesteld van ons voornemen om de campus verder te ontwikkelen en hoe dat er in de praktijk uit zou komen te zien. Die waardevolle gesprekken met omwonenden en bewonersvereniging Austerlitz Belang leverden diverse nieuwe inzichten op, vooral op het vlak van parkeren, communicatie en mogelijke licht- en geluidsoverlast, waarna de KNVB de plannen op tal van punten heeft aangepast.

Lokale belangengroepen en natuurorganisaties
In het oorspronkelijke plan zou de uitbreiding van de velden in totaal 5 ha omvatten. Dat is na alle overleggen teruggebracht tot 3,3 ha. Een belangrijke wijziging is het terugschroeven van het aantal nieuwe velden van vier naar drie. Hoe is dit zo gekomen?

• Lokaal Austerlitz wees ons op de aanwezigheid van de cultuurhistorische lanen die hun oorsprong vinden in de tijd waarin de Franse troepen van Napoleon een tentenkamp in Austerlitz opbouwden. Die oude historie is nu niet zichtbaar. Met de keuze voor drie velden in plaats van vier slaan we twee vliegen in één klap. Terwijl toch meer teams en kinderen kunnen trainen op de campus, maken we tegelijkertijd de cultuurhistorische lanen weer toonbaar én vergroten we de biodiversiteit rondom de velden.
• De KNVB heeft in de eerste fase meteen contact gezocht met diverse milieu- en natuurorganisaties. Daarmee voegden we zeer belangrijke en waardevolle expertise toe aan onze plannen. De KNVB is geen expert op dit gebied en liet zich adviseren met de inhoudelijke kennis die partijen als Staatsbosbeheer, Milieuzorg Zeist, Utrechts Landschap, Werkgroep Kromme Rijncorridor, Bijenoase etc. aan de plannen konden toevoegen. De ervaring leerde dat deze organisaties de gesprekken en initiatieven zeer waardeerden, ook omdat de KNVB daadwerkelijk ernaar handelde.

Intentieverklaring
In januari 2022 hebben we een aanzet gedaan om met onze buren een concept convenant (Intentieverklaring uitbreiding KNVB Campus) overeen te komen. Zoals geschetst, zet de KNVB zich maximaal in om een goede buur te zijn. Die verantwoordelijkheid hebben wij en die pakken we ook op. In alle fases van de planontwikkeling hebben we een luisterend oor gelegd bij omwonenden en lokale belangenorganisaties. Wij verstaan de zorgen over licht- en geluidsoverlast en willen aan zoveel mogelijk wensen voldoen. Helaas hebben wij van onze buren tot op heden (nog) geen reactie ontvangen op deze handreiking. We hebben er desondanks alle geloof in dat we samen tot goede afspraken kunnen komen. Daar gaan we de komende maanden mee aan de slag, zodat we samen in goed vertrouwen naar de toekomst kunnen kijken.

Om onze plannen te kunnen realiseren zal een klein deel van het bos op deze locatie verdwijnen. Staatsbosbeheer noemde dit in 2020 een 'al sterk verrommeld gebied, waar veel bedrijvigheid is en waar de versnippering al volop gaande is' (AD, 14 november 2020). De zorg voor ons klimaat en de natuur stopt niet bij de gemeentegrens, maar dient een groter (provinciaal en landelijk) belang. Vandaar dat dit soort vraagstukken in Nederland onder verantwoordelijkheid van de provincie valt. Hemelsbreed liggen het beoogde stuk land in Odijk en het complex van de campus een krappe 5 kilometer uit elkaar en staat via een aantal landgoederen in verbinding met de campus.  Door vlakbij een verdrievoudiging aan hoogwaardig natuurgebied te ontwikkelen, hebben alle inwoners van onze regio daar baat bij.

Het klimaat en de natuur gaat ons ook aan het hart. Daarom willen we méér doen dan de wettelijk verplichte compensatie. Voor onze plannen met de Campus is 3,3 hectare nodig. Door in het nabije Odijk 10,3 hectare landbouwgrond in hoogwaardig natuurgebied te ontwikkelen, ontstaat er – met inbegrip van de wettelijke compensatie – drie keer zoveel natuur in onze directe leefomgeving. Daarnaast willen we benadrukken dat de bomen worden geoogst. De te kappen bomen worden voor diverse duurzame toepassingen hergebruikt, zoals woningbouw of meubelbouw, waardoor de opgeslagen CO2 behouden blijft. Er bevinden zich ook circa 1 hectare aan zaailingen in het gebied. Dit zijn vooral berken. Die zaailingen stellen we beschikbaar voor herbeplanting elders in de natuur.

Volgens de Interim Omgevingsverordening van de provincie Utrecht zijn er drie uitzonderingen waarbij aantasting van een gebied onder voorwaarden van onder meer mitigatie en compensatie mogelijk is. Ons plan voldoet aan het criterium 'meerwaarde voor natuur' (binnen samenhangend gebied) om de volgende redenen:

• We ontwikkelen in het nabije Odijk hoogwaardig natuurgebied; een verdrievoudiging van het huidige bosperceel.
• De nieuwe ontwikkelzone van 10,3 hectare verbindt twee bestaande natuurgebieden in onze provincie.
• De kwaliteit van de bestaande, versnipperde 3,3 hectare bos in Zeist is volgens Staatsbosbeheer beperkt.
• Rondom de nieuwe velden versterken we de biodiversiteit met goede beplanting en onderhoud.

De banden met onze voetbalburen zijn warm en we blijven zeker nauw betrokken bij deze verenigingen. Op de campus zijn echter alle topsportfaciliteiten gebundeld en beschikbaar. Die zijn niet aanwezig op de velden van nabije amateurverenigingen. Qua faciliteiten moet je denken aan bijvoorbeeld professionele medische zorg en wellness, en de standaard aanwezige data-analyse techniek rondom de trainingsvelden. Bovendien kunnen we op de campus onder alle omstandigheden hoogstaande veldkwaliteit waarborgen voor onze Oranjeteams. We willen alle Oranjetalenten zo optimaal mogelijk begeleiden en ontwikkelen. Meetapparatuur en eersteklas sportieve en medische begeleiding zijn daarin essentieel. Bovendien zorgt de aanwezigheid van alle Oranjeteams - van Onder 15 tot het 'grote' Oranje - voor een enorme dynamiek en motivatie. Samen op de campus, samen maximaal presteren, samen werken aan een succesvolle toekomst.

Dit is onjuist. Geen topsport zonder breedtesport, luidt het bekende sportadagium, en de campus brengt beide segmenten juist samen. Ook nu al. De huidige capaciteit van de campus is echter te krap om veel andere activiteiten te organiseren. Dat willen we heel graag veranderen. Met de aanleg van de extra velden krijgen we fysiek meer ruimte om meer breedtesport en maatschappelijke evenementen naar de campus te brengen. We voelen een grote verantwoordelijkheid om vanuit het voetbal iets terug te doen naar de gemeente Zeist, de regio Utrecht en haar inwoners. Met de uitbreiding kunnen we dat verder oppakken.

Medisch

Het Voetbal Medisch Centrum (VMC) is er niet alleen is voor het betaald voetbal. De onderzoeksresultaten die wij uit het topvoetbal halen, gebruiken wij ook voor de recreanten en andere sporten. Alles wat wij bijvoorbeeld weten over het voorkomen en behandelen van blessures zetten wij breed in. Dit zit in de filosofie van de KNVB Campus. Het VMC heeft op die manier een landelijke functie voor sporters op alle niveaus, maar ook een regionale functie als regulier medisch centrum.

De Sportgerelateerde Hersenschuddingen Polikliniek (SGH-Poli) is een goed voorbeeld waarbij de KNVB verder kijkt dan alleen de topsport en het voetbal. Het VMC zorgt in samenspraak met het Amsterdam UMC voor een passende behandeling en goede begeleiding bij mensen met langdurige klachten na een hersenschudding. “Ook doen wij bijvoorbeeld wetenschappelijk onderzoek naar de impact van koppen”, aldus Edwin Goedhart, medisch manager van het VMC. “Hierin zit een verschil tussen een profvoetballer en een recreant die slechts af en toe kopt. Het lijkt er nu op dat een spelregelaanpassing op amateurniveau juist extra problemen kan veroorzaken door de toename van het aantal hoge voetcontacten. Op deze manier blijven wij zoeken naar verbeteringen en vernieuwing op alle fronten en niveaus.”

Wetenschap

In het onderzoekslab op de campus werken we samen met universiteiten om antwoorden te krijgen op complexe vragen. Wij streven ernaar om de onderzoekers van buiten naar binnen te halen. Hierbij investeren wij niet, zoals vroeger, in een onderzoek waarbij we na een jaar of vijf de resultaten krijgen. De onderzoekers zien wij graag twee of drie dagen per week op de Campus zodat wij zelf actief mee kunnen denken. Wij bieden een unieke plek voor de integratie van de wetenschap in de praktijk.

Ook in het trainingscentrum streeft de KNVB naar topresultaten. Hier werkt een grote groep specialisten zoals coaches, sportartsen, fysiotherapeuten, neuropsychologen, bewegingswetenschappers en data-analisten op een bijzondere manier samen. Met elkaar maken wij het voetbal beter. Het levert niet alleen de KNVB iets op, maar omdat veel van onze mensen uiteindelijk doorstromen naar de clubs, verspreidt deze kennis zich over het land.

Lees ook Edwin Goedhart, medisch manager Voetbal Medisch Centrum: 'We moeten slim zijn om voorop te blijven lopen.'

Nee. In de regel zijn er op deze velden geen trainingen of wedstrijden in de avonduren. De nieuwe velden worden voornamelijk benut voor (trainings)activiteiten overdag. Ook schaft de KNVB een moderne LED-lichtinstallatie aan die voldoet aan de wettelijke eisen die daaraan gesteld worden, waarbij overlast voor de omgeving wordt voorkomen. Draagvlak en betrokkenheid van onze naaste buren zijn voor ons van groot belang. Dit project willen we dan ook samen realiseren. We houden rekening met elkaar, luisteren naar elkaar en proberen samen tot het best mogelijke plan te komen.

Die neemt in de nieuwe situatie nauwelijks toe. De extra velden worden hoofdzakelijk gebruikt voor trainingen, veelal gedurende de interlandperiodes, overdag en zonder veel publiek. Daarnaast overdag voor maatschappelijke activiteiten. Dit is niet te vergelijken met de omstandigheden bij amateurverenigingen waar vooral 's avonds wordt getraind. Bovendien nemen we maatregelen om het omgevingsgeluid te dempen.

Nee, integendeel. In de huidige omstandigheid zorgen bosrecreanten – met name gebruikers van de mountainbikeroute – regelmatig voor onoverzichtelijke parkeersituaties. Auto's worden her en der bij het kruispunt ter hoogte van het Beauforthuis geparkeerd. De nieuwe parkeerplaats ligt verder weg van de N224 en biedt plaats aan 50 auto's. Deze plekken zijn geheel in de natuur ingepast. Geen waardevolle boom hoeft hiervoor te wijken. 

Deze bosparking is vooral een handreiking naar onze buren. Zelf zullen we er nauwelijks gebruik van maken, maar de KNVB neemt zijn verantwoordelijkheid en draagt bij aan het oplossen van een lokaal gebiedsprobleem. Deze parking neemt de huidige parkeeroverlast van bosrecreanten (wandelaars, mountainbikers) langs de N224 weg en faciliteert conferentieoord Better Meetings. Kortom, we kijken verder dan ons eigen belang en handelen met respect voor onze omgeving.

Al bijna 60 jaar is de KNVB gehuisvest in Zeist. Sinds 1955 zijn de voetbalbond, de gemeente en haar inwoners met elkaar vergroeid geraakt. De KNVB hoort bij Zeist en andersom. Het heeft dan ook onze grote voorkeur om de uitbreiding van de campus in Zeist te kunnen realiseren. Mocht dit onverhoopt niet kunnen, dan zullen wij andere opties moeten overwegen. Een werkgroep werkt daarom momenteel meerdere scenario’s uit, waarbij we ook inventariseren welke locaties buiten Zeist geschikt zouden zijn. Nogmaals, we blijven natuurlijk het liefst in Zeist. Maar we zijn het aan het Nederlands voetbal verplicht om alle opties te overwegen en uit te werken. De KNVB Campus vervult een belangrijke sportieve en maatschappelijke functie in het Nederlands voetbal. Dit willen we ook voor de toekomst kunnen waarborgen.