Visie op het ontwikkelen van een speelwijze

Bij het opleiden van jeugdspelers vormen de wedstrijden een belangrijk leermoment. Daarom is het van groot belang dat een vereniging bepaalt op welke manier alle teams moeten spelen.

Moet er aangevallen worden met de intentie om het publiek te vermaken? Of wordt er gestreefd naar resultaat en is de manier waarop dit wordt behaald ondergeschikt? De visie op voetbal hangt dus nauw samen met wie de vereniging is en welke missie en visie er met elkaar is vastgesteld.

Wat wordt een jeugdspeler verteld die bij de vereniging komt voetballen? Wat kan hij of zij verwachten ten aanzien van de manier van voetballen? Vaak is dit niet uitgekristalliseerd. Dus kan ook de vraag worden gesteld: wat wil de vereniging bereiken, hoe moet de vereniging ‘voetballend’ herkend worden en wat is het droomscenario?

Spelintenties

Om de manier van spelen bij de vereniging te bepalen moet het bestuur met de verschillende geledingen uit de technische staf om de tafel. Als de spelintenties zijn bepaald, is het zaak om een spelsysteem te zoeken dat daar het beste bij past. Een vaste speelwijze fungeert als rode draad in de jeugdafdeling, het zorgt voor houvast.

Op deze manier kan bij elk team op dezelfde manier gewerkt en getraind worden. Dan kan ook bepaald worden welke aandacht de verschillende teamfuncties aanvallen, verdedigen en omschakelen in de trainingen en wedstrijden krijgen. Welke accenten (taken per positie binnen aanvallen, verdedigen en omschakelen) worden voor de verschillende posities in het veld gelegd? Welke leeftijdscategorie? En welk team?

Meer over de speelwijze

Om de speelwijze van de vereniging vast te stellen, kunnen met elkaar vragen worden doorlopen. Daarin wordt dieper ingegaan op de teamorganisatie en de uitgangspunten bij de gekozen speelwijze en de verschillende teamfuncties.

Daarna kunnen de taken op linieniveau benoemd worden, de samenwerkingstaken tussen de linies en op individueel niveau. De aanvallende en verdedigende spelhervattingen en bepaalde bijzondere zaken zoals omgaan met andere speelwijzen maken deze kapstok compleet.

Teamorganisatie

Leg uit waarom de vereniging kiest voor bijvoorbeeld 1-4-3-3, 1-4-4-2 of een speelwijze met minder spelers. Leg ook vast welke teamorganisatie daarbij gekozen wordt: op het middenveld met de punt naar voren of naar achteren? Bij een speelwijze met vier middenvelders kan gekozen worden voor een ruit of een kommetje. Binnen elke speelwijze zijn vele varianten mogelijk, het is goed daar afspraken over te maken.

Welke algemene uitgangspunten gelden er binnen de teamfuncties aanvallen, verdedigen en omschakelen bij de vereniging?:
 

• Aanvallen: de ruimte groot houden, diepte in het spel gaat voor breedte in het spel, onderlinge afstanden, bal houden, breedtespel voorwaarde om weer vooruit te spelen;
• Omschakeling van aanvallen naar verdedigen: counter voorkomen, door direct druk te zetten op de speler met de bal en/of anticiperen op een mogelijke lange bal. Rest van het team komt snel in positie (geen treurmoment);
• Verdedigen: iedereen heeft een bijdrage in het verdedigen, speelruimte klein houden, druk op balbezittende speler, kort dekken in de buurt van de bal, rug-/ruimtedekking verder van de bal, lang mogelijk nuttig blijven;
• Omschakeling van verdedigen naar aanvallen; direct een kans creëren door de bal snel diep te spelen. Balbezit houden en komen tot een goede opbouw.
• Welke taken zijn er te benoemen in het aanvallen, verdedigen en omschakelen op het niveau van de verschillende linies?
• Welke taken zijn er te benoemen in het aanvallen, verdedigen en omschakelen bij de samenwerking tussen de linies?
• Welke taken zijn er te benoemen per positie in het aanvallen, verdedigen en omschakelen?
• Hoe wordt er omgegaan met spelhervattingen, aanvallend en verdedigend?
• Hoe wordt er omgegaan met bijzondere situaties (overtal/ondertal-situaties, het resultaat van de A-junioren, omgaan met andere speelwijzen)?

Vastleggen van de speelwijze en leren voetballen

In het jeugdvoetbalbeleidsplan wordt de visie op voetballen vastgelegd en hoe voetballen leerbaar gemaakt moet worden. Het is goed om een leerlijn per leeftijdscategorie op te stellen. Daarin wordt vastgelegd welke speelwijze gehanteerd moet worden en welke afspraken daarbij gemaakt worden omtrent teamorganisatie – en functies.

Afhankelijk van de leeftijd en het ambitieniveau van de spelers wordt tijdens trainingen en wedstrijden een vereenvoudiging van de visie op voetballen aangeleerd. Benoem voor alle middelen en activiteiten die er zijn richtlijnen ten aanzien van:
 

• Inhoud: welke uitgangspunten staan centraal in relatie tot de kenmerken, principes en het leerbaar maken van voetballen?
• Organisatie: welke processen/activiteiten moeten plaatsvinden en welke mensen en middelen zijn nodig?