Veelgestelde vragen KNVB-norm voor kunstgrasvelden

In 2017 is besloten om van de FIFA-normering af te stappen. Ten tijde van de FIFA-normering waren er onder andere meerdere kwaliteitsaanduidingen. Dit was voor opdrachtgevers en eigenaren van kunstgrasvelden niet duidelijk. Er is nu één duidelijke norm voor alle nieuwe kunstgras voetbalvelden. Het streven van de KNVB is om steeds meer eenheid te krijgen in de sport- en speltechnische eigenschappen/karakteristieken van voetbalvelden, ongeacht de ondergrond. Dit om de kans op blessures bij voetballers die frequent wisselen van ondergrond te verminderen. Met de nieuwe normen zullen karakteristieken van velden elkaar beter gaan benaderen. 

Het betreft sporttechnische normen, geaccordeerd door de Nationale Norm Commissie 353076 Sportvloeren,

• Speelveld; conform reglementen KNVB-AV
• Constructie;

- Het speelveld, inclusief de uitlopen, dient uitgevoerd te worden in één en dezelfde constructie. De constructie van de laatste 500 mm van de uitloop mag als betonnen omranding worden uitgevoerd.
- De toplaag dient uniform over het gehele oppervlak te zijn, tolerantie rijafstand +/- 3 mm.
- De constructie dient uniform in opbouw en samenstelling te zijn.
- De constructieopbouw dient aaneengesloten te zijn.
- In het oppervlak mogen geen losse naden voorkomen.
- In het speelveld en de uitlopen dienen geen scherpe overgangen (zgn. drempels) voor te komen.

• Belijning

- Conform reglementen KNVB.
- De belijning behoort aaneengesloten, egaal van kleur, strak en zichtbaar te zijn.
- De belijning dient duidelijk contrasterend met het veld te zijn en bij voorkeur wit danwel geel van kleur te zijn.

• Hoogteligging

- Indien er sprake is van een afschot, dan mag dit enkel via een vloeiend verlopend symmetrisch (tolerantie 50 mm) naar boven gericht dakprofiel of envelopprofiel worden aangebracht.
- Op elke zijde van het profiel is het afschot maximaal 0,26 %.
- In de lengterichting is geen afschot toegestaan, met uitzondering van de kopse zijden van een envelopprofiel.
- In een lengteraai mogen de afzonderlijke hoogteliggingen niet meer dan 20 mm.
- Afwijken t.o.v. de gemiddelde hoogteligging, met uitzondering van de kopse zijden van een envelopprofiel.

• Vlakheid

- Een maximale oneffenheid van 10 mm is toegestaan.
 In het veld dienen geen scherpe overgangen (zgn. drempels) voor te komen.

• Schokabsorptie

- 55 - 65%

• Verticale vervorming

- 4 - 10 mm

• Energierestitutie

- 20 - 40 %

• Balstuit

- 0,60 - 0,85 m

• Balrol

- 4 - 8 m
- Maximale afwijking van 1:40 t.o.v. rechte lijn (informatief)

• Stroefheid torsie

- 30 - 45Nm

• Oppervlakte kleur
  - Groen. Egaal of gemêleerd
• Uniformiteit (Toleranties t.o.v. gemiddelde waarden)

- constructieopbouw                       geen
- constructiesamenstelling            geen
- oppervlaktekleur                            geen
- schokabsorptie                                +/- 5% (absoluut)            
- stroefheid torsie                             +/- 5 Nm

(zie voor aanvullende condities (klimaat, duurzaamheid en gebruik) het normblad)
(zie ook het nieuwsbericht 'nieuwe KNVB norm voor kunstgrasvelden' d.d. 4-2-2019)

De drie meest in het oog springende wijzigingen in de nieuwe norm zijn de aanscherping op schokabsorptie, aanvulling van energierestitutie en aanvulling van balrol in een rechte lijn.

• Aanscherping op schokabsorptie. Dit om toe te werken naar een eenduidige norm voor alle voetbalsystemen.
• Aanvulling met energierestitutie. Deze werd in Nederland al langer gemeten, maar er werd niet op gestuurd.
• Aanvulling met balrol in rechte lijn. De balrol in rechte lijn wordt als indicatie meegenomen (in tegenstelling tot eerdere mededeling in het nieuwsbericht 'nieuwe KNVB norm voor kunstgrasvelden' d.d. 4-2-2019)

Deze wijzigingen om meer eenheid te krijgen in de sport- en speltechnische eigenschappen/ karakteristieken van voetbalvelden ongeacht de ondergrond. Dit om de kans op blessures bij voetballers te verminderen die frequent wisselen van ondergrond.

De norm is per 1-1-2019 van kracht gegaan.

Ja, tot 1-7-2020 geldt dat kunstgrasvelden (nieuwbouw dan wel renovatie) aangelegd in seizoen 2019/'20, welke nog niet gecertificeerd zijn, een certificaat kunnen krijgen als het veld voldoet aan de sporttechnische normen 2018/'19. Om een certificaat voor deze velden te kunnen verkrijgen moet er contact worden opgenomen met de afdeling accommodatiezaken van de KNVB via accommodatiezaken@knvb.nl onder vermelding van “certificering kunstgrasvelden 2019/2020”. In de mail moet het projectnummer van NOC*NSF zijn opgenomen, wat verkregen wordt bij registratie van het project. De KNVB zal de mailcommunicatie delen met het betreffende keuringsinstituut voor verkrijging van de bijbehorende rapportage van het veld. Dit certificaat maakt het mogelijk om wedstrijden onder auspiciën van de KNVB te kunnen spelen.

(Zie ook het nieuwsbericht 'Versoepeling kunstgrasnorm voetbal seizoen 2019/2020' d.d. 7-11-2019).

(Zie ook de vraag over de overgangsregeling).

Er zijn weinig/ geen projecten die voor de invoering van de nieuwe norm (1-1-2019) zijn aanbesteed. Er wordt van uitgegaan dat, bij velden die eerder zijn aanbesteed, is aangegeven dat het veld zal moeten voldoen aan de op het moment van aanleggen/ keuren geldende norm.

De verwachting is dat de 'nieuwe' norm niet tot kostenverhoging zal leiden. Wijzigingen vragen wel om een zekere gewenning en dat zou (tijdelijk) kunnen leiden tot incidentele (extra) (her)keuringen.
 

Vanaf 1-7-2020 moet volledig gewerkt worden conform de norm NOCNSF-KNVB2-15 voor veldkeuringen. Velden die gecertificeerd of gekeurd worden vanaf 1-7-2020 zullen moeten voldoen aan de norm NOCNSF-KNVB2-15.

(zie ook het nieuwsbericht 'Proces kunstgrasnorm voetbal')

Onderdeel van de versoepelingsregeling was een eenduidige afspraak voor het seizoen 2020-2021. Per 1-7-2020 is de NOCNSF-KNVB2-15 van kracht. Alle testmethoden en keuringen alsmede de te bouwen systemen zijn hierop afgestemd. Er zijn tot op heden geen aanwijzingen dat er onoverkomelijke knelpunten ontstaan door het hanteren van de nieuwe invoerdatum. 

Tot 1-7-2020 mag, conform de versoepelingsregeling, de “FIFA-methode” worden toegepast. 

NOC*NSF, de VSG en de BSNC hebben deelgenomen aan de overleggen over, het moment van, invoering van de norm, de overgangsregeling en de testmethoden. De betreffende partijen hebben daarbij hun achterbannen maximaal geïnformeerd en geraadpleegd over de voorstellen en mogelijke consequenties. Ook is er breed gecommuniceerd via diverse kanalen waaronder de nieuwsbrief van NOC*NSF.  

Ja. Dit is vereist om veilig en verantwoord te kunnen voetballen op de nieuw te bouwen systemen, volgens de NOCNSF-KNVB2015 norm. Al in 2019 is praktijkervaring opgedaan met de norm NOCNSF-KNVB2-15. Een groot aantal systemen heeft aangetoond te kunnen voldoen aan de waarden zoals opgenomen in de norm. In de praktijk zijn een (groot) aantal systemen wel getest, maar in het laboratorium zijn systemen nog niet getest op de norm. Dit proces heeft enige vertraging opgelopen, maar zal vanaf eind maart mogelijk zijn. Voor de finale afhechting van test- en keurmethode is nog goedkeuring nodig van zowel NOC*NSF werkgroep 11 als werkgroep 1.

Het procedurehandboek voor testmethoden wordt voor 1 april 2020 vrijgegeven. In dit procedurehandboek staan alle normen en werkmethoden uitgeschreven. Dit procedurehandboek wordt gekoppeld aan de NOC*NSF Sportvloerenlijst waardoor iedereen het kan inzien. Zodra het procedurehandboek wordt vrijgegeven volgt hierover berichtgeving vanuit NOC*NSF.

Per eigenschap zijn in het procedurehandboek testmethoden marges beschreven om te bepalen of er gesproken kan worden over hetzelfde product. Variatie binnen die marges is mogelijk. 

Op 17 februari 2020 zijn de testmethoden besproken in werkgroep 11 van NOC*NSF. Daarna moet formeel de norm nog langs werkgroep 1 (normalisatiecommissie). Hierna kan gewerkt worden met de norm. Alle partijen zullen van dit proces op de hoogte worden gehouden.
 

Nog niet. Systemen die goedgekeurd zijn op de KNVB-norm zijn niet tussentijds zichtbaar. Gestreefd wordt om per 1-10-2020 de systemen zichtbaar te laten zijn, welke in een laboratorium zijn getest op KNVB-normen.

Uitgangspunt is dat partijen op de huidige sportvloerenlijst voldoende geïnformeerd worden en de tijd krijgen om hun systemen aanvullend te testen en aan te passen. Dit ook om alle partijen t.o.v. elkaar geen voorsprong te geven.  

Ja, dat is inderdaad mogelijk. Deze bandbreedtes worden vastgelegd in materiaal-technische normen. Dit betekent dat niet in alle gevallen verwezen kan worden naar een volledig laboratorium rapport, maar wel naar materiaal-technische normen. Deze zijn leidend voor de bouw van velden.

Nee. Bij metingen in een laboratorium heb je te maken met geconditioneerde eigenschappen, die niet altijd overeenkomen met de praktijk. Gestreefd wordt dat de laboratoriumsituatie en de praktijksituatie elkaar zo dicht mogelijk benaderen.  

Ja, temperatuur en vochtigheid kunnen van invloed zijn op de meetwaarden. Op dit moment loopt een onderzoek naar de relatie tussen temperatuur en/of vochtigheid en de energierestitutie. Mocht er een relatie zijn tussen temperatuur en/of vochtigheid en de energierestitutie, dan wordt dit verwerkt in de normwaarden.

De eigenaar van het veld moet voldoen aan de zorgplicht. De zorgplicht is een wettelijk kader. Voor de kunstgrasvelden houdt dit in dat infillmateriaal, wat gezien wordt als een verontreiniging als dit buiten het veld komt, binnen het veld gehouden moet worden.

Als er toch verontreiniging ontstaat dan volgt uit (het curatieve aspect van) de zorgplicht onder meer dat de veroorzaker verplicht is alle maatregelen te nemen die redelijkerwijs van hem kunnen worden gevergd om de verontreiniging zoveel mogelijk ongedaan te maken.

Het is niet mogelijk om vooraf algemene uitspraken te doen over of voldaan wordt aan de zorgplicht. Of sprake is van een juiste toepassing van de zorgplicht is afhankelijk van de specifieke omstandigheden zoals de keuze van het materiaal, de opbouw van het kunstgrasveld en de maatregelen die tijdens de gebruiksfase genomen moeten worden. De zorgplicht geldt voor iedereen (de toepasser, gebruiker en eigenaar). Het bevoegd gezag kan handhavend optreden als gehandeld wordt in strijd met de zorgplicht.

Nee, er worden geen infill materialen uitgesloten dus ook kurk kan/moet voldoen. Er is geen significant beeld dat kurkvelden in testen minder presteren. Wel heeft elke infill eigen karakteristieken en zal daar bij keuringen rekening mee gehouden moeten worden.

Nee. Voor alle voetbalsystemen geldt dat zij na drie maanden moeten voldoen, zo ook kurksystemen. In de praktijk blijkt dit mogelijk. 

Deels. De systemen met typetoevoeging 'FIFA QUALITY PRO en FIFA QUALITY' en 'conform KNVB vereisten 2017' kunnen worden toegepast. Overige systemen zijn verouderd en voldoen niet aan de laboratoriumvereisten. Systemen met enkel de vermelding 'FIFA QUALITY PRO' of 'FIFA QUALITY' voldoen eveneens niet, omdat deze niet de juiste sporttechnische eigenschappen behalen, conform NOCNSF-KNVB2-15.

Ja. De intentie is om per 1-1-2021 met een volledig schone NOC*NSF Sportvloerenlijst te gaan werken. Er staan nu te veel systemen op, die niet meer toegepast (kunnen) worden.
 

Ja, de NOC*NSF Sportvloerenlijst is in beheer van NOC*NSF. Een normwijziging heeft geen invloed op de 'levensvatbaarheid' van de NOC*NSF Sportvloerenlijst. Er loopt een traject vanuit NOC*NSF om de NOC*NSF Sportvloerenlijst nog meer meerwaarde te geven. 

In kalenderjaar 2020 kunnen FIFA-systemen nog op de NOC*NSF Sportvloerenlijst geplaatst worden.

Als in de stukken van de aanbesteding staat dat het veld in de praktijk moet voldoen aan de norm NOCNSF-KNVB2-15, dan is het aan de opdrachtnemer om dit te bewerkstelligen. Er zijn praktijkvoorbeelden uit 2019 dat dit mogelijk is. 

Gestreefd wordt om per 1-10-2020 de systemen zichtbaar te laten zijn, welke zijn getest in laboratorium op KNVB-normen. Vanaf 1-1-2021 wordt de NOC*NSF Sportvloerenlijst opgeschoond en worden de systemen verwijderd, welke niet meer aangelegd kunnen worden.

Voor het testen is op dit moment KIWA ISA Sport als enige door NOC*NSF geaccrediteerd. Partijen kunnen zich melden bij NOC*NSF als het gaat om accreditatie. Voor keuringen zal een beroep gedaan kunnen worden op meerdere keuringsinstanties (zie hier).

Ja, de keuringsinstituten kunnen de energierestitutie op een eenduidige en objectieve manier meten. Meetmethoden moeten nog worden uitgewerkt. Het College van Deskundigen zal hierover in april een besluit nemen

In het geval van aanvullende bestekspecificaties blijft de KNVB-norm mogelijk. Het is echter van belang dat de specificaties overeenkomen met de mogelijkheden in de norm en dat er geen tegenstrijdigheden ontstaan. Het specificeren van systemen kan dan ook alleen met de juiste benodigde kennis van de sporttechnische eigenschappen in relatie tot de normen en materiaal-technische mogelijkheden.

Ja. Als het veld na de eindkeuring voldoet aan de norm NOCNSF-KNVB2-15 kan het veld in gebruik genomen worden. Zie tevens de vraag “Moet een kunstgrasveld altijd aan de KNVB-normering voldoen om wedstrijden te mogen laten plaatsvinden?”

Ja. Als het veld na de voorloopkeuring voldoet aan de norm NOCNSF-KNVB2-15 kan het veld in gebruik genomen worden. Voor de voorloopkeuring geldt wel een tijdelijkheid van drie maanden.

Gebleken is dat velden direct na aanleg niet altijd direct voldoen aan de waarden zoals gevraagd in de normering, denk hierbij aan de schokabsorptie, energierestitutie en andere waarden. Door velden eerst in gebruik te nemen voor trainingen en wedstrijden kan de infill 'settelen' waardoor er meer reële en vaak betere waarden gemeten worden (conform norm). Ook veranderende weersomstandigheden gedurende deze 3 maanden, denk bijvoorbeeld aan een regenbui, dragen bij aan het verbeteren van waarden. Uit de praktijk blijkt dat 3 maanden afdoende is, een langere periode kan waarden weer negatief beïnvloeden.

Ja, om wedstrijden op een kunstgrasveld te kunnen spelen, onder auspiciën van de KNVB, moet het veld gecertificeerd zijn. Voorgaande geldt niet voor de eerste drie maanden van ingebruikname van het veld. Het veld moet in de eerste drie maanden minimaal voldoen aan de voorloopkeuring.

Nee, voor trainingen hoeft een veld niet gecertificeerd te zijn. Kunstgrasvelden in Nederland worden over het algemeen gebruikt voor zowel wedstrijden als trainingen waardoor er een certificaat benodigd is. 

Bij certificatie wordt het veld opgenomen op de NOC*NSF Sportvloerenlijst onder de tab 'Gecertificeerde sportvloeren'.
 

Dat kan. Over het algemeen heeft het veld (lees: de infill) enige tijd nodig om goed te 'settelen'. De KNVB stelt dat het veld op het moment van de start van de competitie moet voldoen aan de norm, of (minimaal) aan de voorloopkeuring. Dit geeft enige ruimte voor het, indien nodig, uitstellen van het moment van (eind-)keuren. Voorgaande staat los van de afspraken die zijn gemaakt tussen opdrachtgever en opdrachtnemer.  

Zie tevens de vraag “Moet een kunstgrasveld altijd aan de KNVB-normering voldoen om wedstrijden te mogen laten plaatsvinden?”

Nee. De nieuwe norm sluit beter aan bij de behoefte van de voetballer. Velden die niet voldoen aan de norm sluiten minder goed aan bij deze behoefte (lees: speltechnische eigenschappen/ kwaliteit), maar zijn geen indicatie voor (materiaal technische) kwaliteit. 

Ja, dit is inherent aan een normwijziging per een vaste datum.